دندانها در اثر عوامل مختلف به مرور زمان تغییر رنگ پیدا کرده و در سطح آنها لکه هایی ایجاد میشود. اما تغییر رنگ و لکه های ایجاد شده در سطح دندان با یکدیگر تفاوت دارند و همین موضوع باعث میشود روش‌های درمان آنها نیز تفاوت‌هایی داشته باشد.
به طور کلی از نظر عمق تغییر رنگ، سه نوع لکه دندان عبارتند از لکه های عمیق، لکه های سطحی و لکه های پیری.
همان طور که گفته شد عواملی که باعث تغییر رنگ و لکه های دندان میشود همیشه محدود به نوشیدنی‌ها و مواد غذایی رنگی نیستند. برخی افراد در اثر مصرف دارو، فلوراید، سیگار و سایر دخانیات، پیری و یا جراحات دچار تغییر رنگ دندان می‌شوند. بسته به این که شدت تغییر رنگ دندان چه میزان بوده و نوع آن چیست، روش سفید کردن دندان متفاوت است. به همین علت شناسایی علت تغییر رنگ اهمیت دارد.
در صورتی که یک دندانتان از سایر دندانها تیره تر است، علت آن غالباً جراحات دندانی و یا مصرف دارویی خاص است. در صورتی که علت تیرگی یک دندان خاص، جراحت و تروما باشد دو حالت ممکن است پیش آمده باشد. ممکن است آهن موجود در خون وارد ساختار عاج دندان شده و آن را اشباع کرده باشد که نتیجه آن ایجاد لکه های عمیق داخل دندان است. حالت دیگر این است که جراحت باعث شده ساختار دندان از حالت یکنواختی خارج شده و در نتیجه در برخی از نواحی دندان لکه های بیشتری تجمع یابند.
گاهی اوقات هنگامی که به دقت به دندانهای خود در آینه نگاه می‌کنید متوجه می‌شوید لکه های سفیدی در سطح دندان پخش شده است و گاهی اوقات نیز ممکن است تنها یک لکه سفید در سطح دندان مشاهده کنید. لکه های سفید ایجاد شده در سطح دندانها معمولاً از علایم اولیه پوسیدگی دندان و احتمالا سوراخ شدن آن در آینده هستند. نگران نباشید چرا که هنوز برای درمان دیر نشده است. باید چکاپهای منظم شش ماه یک بار داشته باشید و جرم گیری به موقع انجام دهید تا از بروز پوسیدگی دندان پیشگیری شود. لکه های سفید در سطح دندان نشان می‌دهند فرایند کلسیم زدایی (به معنی جدا شدن کلسیم از ساختار دندان) در حال وقوع است. معمولاً کلسیم زدایی در اثر ضعف رژیم غذایی و کمبود جریان بزاق در دهان اتفاق می افتد و قابل بازگشت نیست. با این حال می‌توان این وضعیت را با نوشیدن آب به مقدار کافی و دفعات زیاد و همچنین استفاده از محصولات حاوی فلوراید برای معدنی سازی دندان مدیریت کرد.
در واقع این مشکل به معنی تغییر رنگ دندانها نیست. هنگامی که برای سفید کردن دندانها به دندانپزشک مراجعه می‌کنید باید بدانید ترمیمهای دندانی از جمله ونیر یا لمینت، یا روکش، پرشدگی و ایمپلنت با این درمان سفید نمی‌شوند و هیچ تغییر رنگی پیدا نمی‌کنند. سطح ترمیمهای دندانی کاملاً صاف و همانند شیشه است و برخلاف دندان، تخلخل در آن وجود ندارد. به علت صاف و صیقلی بودن سطح ترمیم و عدم وجود تخلخل، مواد رنگدانه نمی‌توانند وارد ساختار آن شده و باعث تغییر رنگ آن شوند. هنگامی که می‌خواهید دندانهای خود را سفید کنید، ترمیمهای دندانی رنگدانه و لکه ای ندارند که با از دست دادن آن سفیدتر شوند. بنابراین پس از بلیچینگ دندانهای طبیعی شما سفید می‌شوند اما ترمیمها تغییر رنگ پیدا نمی‌کنند به همین علت بین دندانهای طبیعی و ترمیمهای دندانی اختلاف رنگ ایجاد میشود. در نتیجه آن شما تصور می‌کنید ترمیمهای دندانی تغییر رنگ پیدا کرده اند. به همین خاطر همیشه توصیه میشود اگر می‌خواهید دندانهای خود را سفید کنید این کار را پیش از ترمیم دندان انجام دهید تا رنگ ترمیم مطابق با دندانهای سفید شده تان انتخاب شود.
تتراسایکلین یک گروه از داروهای آنتی بیوتیک است که برای درمان برخی از عفونت‌های باکتریایی استفاده میشود. در صورتی که خانم بارداری در سه ماهه دوم بارداری تتراسایکلین مصرف کند از آنجایی که در این زمان دندانهای کودک در حال رشد است، دندانهای او دچار تغییر رنگ و لک میشود. همچنین در صورتی که کودک از بدو تولد تا 12 سالگی تتراسایکلین مصرف کند دندانهای در حال رشد او تغییر رنگ پیدا می‌کنند. شدت آن بستگی به سن فرد و مدت زمان استفاده از تتراسایکلین دارد.
هنوز تحقیقات در مورد کارایی یا عدم کارایی درمان‌های بلیچینگ برای پاک کردن لکه های حاصل از تتراسایکلین به نتیجه قطعی نرسیده است. با این حال بیشتر متخصصان دندانپزشکی معتقدند همه این افراد تا حدی از درمان‌های سفید کننده دندان می‌توانند بهره مند شوند اگر چه پوشش دادن تمامی لکه های تتراسایکلین بسیار دشوار است.
زردشدن دندانها و لکه های حاصل از استعمال دخانیات یکی از بی شمار عوارض دخانیات محسوب میشود. لک و تغییر رنگ دندان در اثر نیکوتین و قطران موجود در سیگار اتفاق می‌افتد. نیکوتین ماده ای بدون رنگ است اما هنگامی که با اکسیژن ترکیب میشود به رنگ زرد تبدیل میشود و با مصرف مکرر سیگار وارد ساختار دندان میشود. حتی در صورتی که نیکوتین و قطران وارد ساختار دندان نشوند، تمامی سطح دهان با این مواد پوشیده میشود و جریان بزاق این مواد را از سطوح دیگر دهان به سطح دندان می‌رساند. بنابراین جلوگیری از تغییر رنگ دندان حاصل از استعمال دخانیات غیر ممکن است. خوشبختانه با مصرف مکرر محصولات سفید کننده، می‌توان لکه های حاصل از سیگار را پاک کرده یا کاهش داد.
فلوراید برای حفظ سلامت دندانها و تقویت ساختار آنها بسیار خوب است اما مصرف بیش از اندازه آن می‌تواند باعث تغییر رنگ دندان و ایجاد لکه های سرسخت در آن شود. با این حال در اکثریت موارد لکه های حاصل از فلوروز بسیار جزیی و ناچیز است.